Omdat armoede onwenselijk en onmenselijk is
Als Erik Vlaminck brieven voorleest uit zijn verzameld werk “Dikke Freddy in het zilver”
en één voor één zijn brieven laat ronddwarrelen op het podium, dan voel je bijna lijfelijk hoe goed Erik erin slaagt om in de huid te kruipen van zijn personage.
Erik is al jaren voltijds schrijver. Maar eens straathoekwerker ….
“Ten derden male” is het derde boek waarin Erik Vlaminck samen met Jos Geysels het armoedeprobleem in ons land aanklaagt. Het derde pamflet in amper acht jaar tijd. De ondertitel zegt waarom: “Omdat armoede onwenselijk en onmenselijk is”.
Cijfers
Het werd een pamflet met veel onthutsende cijfers. Het vermogen van de Belgen groeide in 2021 met 62,4 miljard euro, waarvan 45 miljard afkomstig was uit winsten op beleggingsfondsen en aandelen. Het gemiddelde vermogen van de Belg ligt op 351,330 dollar. Goed voor de zevende plaats op de wereldranglijst. Tegelijk liepen in België 2.199.000 mensen in 2022 een risico op armoede of sociale uitsluiting. In Vlaanderen zit ongeveer 9 procent van de mensen onder de armoedegrens. Het aantal mensen in België dat een leefloon krijgt is op 10 jaar tijd met 40 procent gestegen.
Het aantal aangelegde privézwembaden steeg in 2021 met een derde, terwijl er almaar meer openbare zwembaden dichtgaan en niet worden vervangen omdat de armlastige lokale besturen het niet meer kunnen betalen.
Tijdens droogteperiodes vragen onze overheden terecht om zuinig om te springen met water, de tuin niet te besproeien of de auto niet te wassen. Veel gezinnen in armoede hebben die oproep echter niet nodig. Ze durven amper water te gebruiken: dat is te duur.
Oplossingen
De schrijvers stellen ook oplossingen voor. Net als de Brieven van Dikke Freddy. Neem nu het toenemend probleem van de “de lege brooddozen” op school. Met een lege maag is het moeilijk om je te concentreren. Het is trouwens al vaak bewezen dat onevenwichtige voeding en ondervoeding leiden tot vermindering van cognitieve vermogens.
Dat het Vlaamse onderwijsniveau in internationale rankings verder wegzakt, weten we ondertussen ook. Dat er waslijsten van oorzaken en remedies opgesomd worden ook. Maar er wordt veel te weinig rekening gehouden met de factor armoede.
In Zweden worden reeds sinds 1900 (!!!) gratis maaltijden aan kinderen en jongeren aangeboden. 98 % van de kinderen eet er ’s middags in het schoolrestaurant. Ze genieten van een gezonde en voedzame maaltijd. De kosten die de Zweedse overheid maakt, verdienen zichzelf terug. Er zijn significant minder gezondheidsproblemen bij de Zweedse jeugd
én de kinderarmoede wordt aangepakt. En ook belangrijk: geen stigmatisering, want iederéén eet in het schoolrestaurant.
Stigmatisering? “Als je arm bent, moet je al je rekeningen blootleggen en krijg je een onderzoek naar je vermogen. Als je puissant rijk bent, hoef je je rekeningen niet te laten zien en mag je in het buitenland kapitalen en bezittingen blijven wegmoffelen. Het ene rechtvaardigheidsgevoel is het andere niet.”
Waar zit de pijn? “Een samenleving heeft sociale cohesie nodig. Zonder ontmoetingen op gedeelde plekken en ruimten, zonder gedeelde ervaringen verliezen tolerantie, inlevingsvermogen en solidariteit aan kracht. Zo krijgen vooroordelen en onverdraagzaamheid alle kansen en kan gevreesd worden dat dit leidt tot het failliet van de democratie.”
We hopen maar dat er geen “vierde pamflet” hoeft geschreven te worden of dat Dikke Freddy eindelijk een brief mag schrijven waar hij om zich heen kijkt en merkt dat het eindelijk toch wel de goede kant op gaat.
Armoede is geen onoplosbare miserie. Waar een wil is, is een weg.
Zolang het nodig is, beloven de schrijvers op dezelfde nagel te blijven kloppen.
Ten derden male van Jos Geysels en Erik Vlaminck is uitgegeven door Vrijdag. 48 blz. ISBN 9789464341249
Comments